Częstym tematem, na który szukacie informacji, jest nieumyślne spowodowanie wypadku.
Zanim jednak przejdę do tego zagadnienia, wyjaśnię podstawowe pojęcie z Kodeksu karnego – winy. Najprościej rzecz ujmując wina to psychiczny stosunek sprawcy do czynu.
Czyn zabroniony można popełnić umyślnie albo nieumyślnie. Sprawca działa umyślnie, jeżeli chce przestępstwo popełnić albo przewidując taką możliwość – godzi się na to. Działa zaś nieumyślnie, jeśli nie ma zamiaru popełnienia przestępstwa, ale popełnia je na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach.
Dodatkowym warunkiem jest to, że możliwość popełnienia przestępstwa przewidywał albo mógł przewidzieć.
Przestępstwo z art. 177 k.k. można popełnić tylko nieumyślnie
Jeśli kierujący pojazdem chce zrobić komuś krzywdę przy jego użyciu, to dopuści się innego czynu (np. zabójstwa, spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu). W praktyce takie przypadki zdarzają się niezwykle rzadko. Z reguły pozoruje się wypadek drogowy, aby ukryć zabójstwo czy wyłudzić odszkodowanie.
>>> Czy korzystanie z usług psychologicznych na koszt pracodawcy jest przychodem pracownika?
Polski seryjny morderca Paweł Tuchlin w 1981 r. zaatakował jedną ze swoich ofiar w ten sposób, że jadąc kradzionym samochodem, potrącił ją. Kiedy kobieta wpadła do rowu ogłuszył ją młotkiem. Jego ofiary z reguły nie przeżywały – skazany został za 10 zabójstw i 11 ich usiłowań.
Uczestnicy ruchu lądowego, wodnego i powietrznego nie mają zamiaru krzywdzić innych, więc jeśli już dochodzi do wypadków, kolizji czy katastrof, są one właśnie skutkiem nieumyślności.
Nieumyślne spowodowanie wypadku wynika z umyślnego albo nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu.
Co to są zasady bezpieczeństwa w ruchu?
Zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym to:
- reguły zawarte w przepisach określających prawidła poruszania się na szlakach komunikacyjnych
- reguły zachowania nigdzie niezapisane, wynikające z w.w. przepisów oraz z istoty bezpieczeństwa ruchu.
>>> Kto przechowuje orzeczenia lekarskie pracowników lub zleceniobiorców, jeśli współpracują w ramach umowy cywilnoprawnej, wydane do celów sanitarno-epidemiologicznych? Przeczytaj wpis: Najważniejsze informacje o książeczce sanepidowskiej
Powyższą definicję opracował Sąd Najwyższy w uchwale całej izby z 28 lutego 1975 r., V KZP 2/74.
Uczestnik ruchu powinien kierować się przepisami prawa, ale też zdrowym rozsądkiem, ogólną przezornością i respektowaniem bezpieczeństwa innych (SN w wyroku z 31 stycznia 1949 r., K 1068/48).
Wynika to z tego, że nie da się przewidzieć i unormować wszystkich sytuacji na drodze.
Umyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu zachodzi wtedy gdy sprawca wie jak należy postąpić w danej sytuacji, ale postępuje odmiennie.
Przykład: kierujący pojazdem wie, że nie wolno wjeżdżać na skrzyżowanie na czerwonym świetle, ale to czyni.
Nieumyślne naruszenie tych zasad ma miejsce wtedy, gdy dokonanie manewru jest wynikiem błędnej oceny sytuacji istniejącej w ruchu.
Przykład: kierujący błędnie zakłada, że pokona zakręt z określoną prędkością.
Zasady bezpieczeństwa dzielą się na ogólne i szczególne. Te ogólne dotyczą wszystkich sytuacji, zaś szczególne – konkretnych manewrów.
>>> Co należy wziąć pod uwagę zakładając podmiot leczniczy?
Nieumyślne spowodowanie wypadku – teoria a praktyka
Najczęściej w swojej praktyce zawodowej mam do czynienia z wypadkami drogowymi będącymi skutkiem umyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa.
Jako przykład nieumyślnego ich naruszenia można podać sytuację, w której doszło do utraty przytomności kierującego pojazdem gdyż cierpiał on na schorzenie, dolegliwość lub inne ukryte dysfunkcje, nieujawnione do chwili zdarzenia, o których nie wiedział i nie mógł nawet ich przewidzieć.
Niestety, sprawcę wypadku nieumyślnego usprawiedliwia tylko taki błąd, który nie był efektem lekkomyślności czy niedbalstwa. Może jednak zdarzyć się i taka sytuacja, że zasady bezpieczeństwa trzeba będzie naruszyć, jeśli wymaga tego ocena sytuacji, a uczestnik ruchu ma dość czasu aby wykonać niezgodny z przepisami manewr obronny.
Ale to zagadnienie omówię w innym wątku.
Podsumowanie – nieumyślne spowodowanie wypadku
- polega na zderzeniu co najmniej dwóch pojazdów, potrąceniu pieszego lub innej osoby przebywającej na drodze, uderzenie pojazdu w przeszkodę
- jest skutkiem umyślnego bądź nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu
- skutkuje śmiercią innej osoby, ciężkim uszczerbkiem na jej zdrowiu bądź obrażeniami ciała określonymi w art. 157 § 1 k.k.
Ada Chmielewska-Ciż
adwokat
Photo by Artyom Kulakov
***
Sprawność psychomotoryczna kierowcy
Dziś opowiem Wam o sprawności psychomotorycznej kierowcy. A więc sprawności rozumianej jako stan psychiczny i fizyczny. Kierowcy, bo najczęściej zasada ta dotyczy kierujących pojazdami.
Sprawność psychomotoryczna kierowcy jako zasada bezpieczeństwa w ruchu to przede wszystkim nakaz zachowania trzeźwości, a także zakaz znajdowania się pod wpływem środków odurzających [Czytaj dalej…]