Wielu wykonawców i podwykonawców zastanawia się, czy można podwyższyć wynagrodzenie ryczałtowe w umowie o roboty budowlane ?
Może Ty również znalazłeś się w sytuacji, w której rozmiar Twoich robót znacznie przekroczył zakres umowny a kontrahent nie zgadza się na dodatkowe wynagrodzenie powołując się na ryczałt ?
A może w trakcie realizacji robót ceny materiałów/koszty pośrednie tak drastycznie wzrosły, że nie byłeś tego w stanie przewidzieć i teraz grozi Ci rażąca strata za dokończenie budowy ?
Poniżej postaram się podpowiedzieć, z jakich „prawniczych narzędzi” możesz w takiej sytuacji skorzystać.
Mam nadzieje, że artykuł będzie pomocny. Jednak gdybyś poczuł niedosyt informacji, to więcej znajdziesz tutaj >>> wynagrodzenie ryczałtowe a roboty dodatkowe
Wynagrodzenie ryczałtowe w umowie o roboty budowlane
Jak zapewne wiesz z własnego doświadczenia, wynagrodzenie ryczałtowe to takie, które uzgadniasz w chwili zawierania umowy.
Co do zasady ono nie podlega zmianom nawet wówczas, gdy pojawiają się okoliczności, których wykonawca (podwykonawca) nie przewidział.
Pewnie zgodzisz się ze stwierdzeniem, że wynagrodzenie ryczałtowe stanowi wygodną formę rozliczenia inwestora (zamawiającego). W końcu inwestor nie ponosi ryzyka związanego ze zmianą kosztów realizacji umowy o roboty budowlane. Ryzyko niestety spada na wykonawcę.
Podobna sytuacja pojawia się na linii generalny wykonawca -> podwykonawca.
Od tej zasady mamy na szczęście wyjątki określone w ustawie.
Kodeks cywilny słusznie przewiduje pewne szczególne sytuacje, w których zapewnia ochronę wykonawcom (podwykonawcom) przed ryzykiem poniesienia nieuzasadnionej straty finansowej.
Spójrz poniżej.
Podstawy podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego w robotach budowlanych
Co w przypadku, gdy masz uzgodnione wynagrodzenie ryczałtowe a wystąpi konieczność realizacji robót dodatkowych ?
Konstrukcja wynagrodzenia ryczałtowego nie wyklucza żądania przez wykonawcę (podwykonawcę) dodatkowego wynagrodzenia za prace nieobjęte umową.
Jeżeli wykażesz, że dokumentacja projektowa zawierała błędy/braki/nieścisłości, które spowodowały konieczność wykonania robót dodatkowych, to możesz domagać się zapłaty na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Przy czym zgodnie z art. 651 k.c. musisz niezwłocznie zawiadomić inwestora o braku możliwości realizacji inwestycji na podstawie otrzymanego projektu. Najlepiej wskaż od razu konkretne błędy i konsekwencje z nich wynikające.
Szczegóły, jak skutecznie rozliczyć roboty dodatkowe przy wynagrodzeniu ryczałtowym znajdziesz tutaj >>> wynagrodzenie ryczałtowe a roboty dodatkowe.
Na jakiej jeszcze podstawie możesz żądać podwyższenia ryczałtu w umowie o roboty budowlane?
Sąd Najwyższy już dawno potwierdził, że do umów o roboty budowlane stosuje się (przez tzw. analogię) przepis art. 632 §2 k.c. Reguluje on zasady domagania się podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego przy spełnieniu określonych w nim przesłanek.
W naszym prawniczym żargonie nazywamy ten mechanizm – „mała klauzula rebus sic stantibis”.
Otóż Sąd może podwyższyć ryczałt, a nawet rozwiązać umowę o roboty budowlane jeśli łącznie spełnione są poniższe warunki:
- wykonanie robót groziłoby wykonawcy rażącą stratą
- zagrożenie rażącą stratą byłoby wynikiem zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć. Zmiana stosunków musi więc wykraczać poza zwykłe ryzyko kontraktowe.
A mówiąc po ludzku…
„Zmiana stosunków”, o której mowa w art. 632 § 2 k.c., musi mieć charakter obiektywny, nieprzewidywalny i niezależny od stron.
Np. gwałtowny wzrost cen materiałów i usług budowlanych po długim, blisko dziesięcioletnim okresie ich stabilizacji, był już kiedyś uznany przez sądy za nieprzewidywalną – w chwili zawierania umowy – okoliczność uzasadniającą zmianę wynagrodzenia ryczałtowego określonego w umowie.
Z kolei „rażąca strata” nie oznacza samej utraty dochodu.
To musi być poważna strata, która w jaskrawy sposób zagraża Twoim interesom finansowym na budowie (Twojej sytuacji ekonomicznej).
Dlatego trzeba dokładnie przeanalizować konkretny przypadek w oparciu o orzecznictwo.
Więcej przykładów znajdziesz w artykule >>> wynagrodzenie ryczałtowe a roboty dodatkowe.
Pomoc prawnika przy podwyższeniu wynagrodzenia ryczałtowego
Zanim zdecydujesz się skierować sprawę do sądu, warto skonsultować z radcą prawnym ( adwokatem), na jakiej podstawie prawnej możesz skutecznie domagać się podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego.
Analiza orzecznictwa w podobnych sprawach będzie kluczowa przy ocenie szans na powodzenie w sądzie. Ponadto pamiętaj, że warto podjąć negocjacje z kontrahentem. Merytoryczne argumenty prawnika naprawdę mogą przekonać inwestora do polubownego zakończenia sporu.
Warto spróbować ponieważ w ten sposób możesz zaoszczędzić czas, nerwy i zazwyczaj wysokie opłaty sądowe.
Więcej szczegółowych informacji na temat przypadków, w których wykonawca ma prawo do podwyższenia ryczałtu w robotach budowlanych, znajdziesz w artykule Wynagrodzenie ryczałtowe a roboty dodatkowe oraz na blogu Prawnik podpowie na budowie.
Zdjęcie: SevenStorm JUHASZIMRUS
***
Kiedy można odstąpić od umowy o roboty budowlane?
W tym artykule dowiesz się, kiedy i jak można odstąpić od umowy o roboty budowlane.
Poniżej znajdziesz informacje, na jakiej podstawie i w jaki sposób możesz złożyć oświadczenie o odstąpieniu, tak aby prawidłowo rozwiązać umowę o roboty budowlane i jednocześnie zabezpieczyć swoje interesy na budowie.
Pamiętaj, że poza przypadkami przewidzianymi w kodeksie cywilnym, możesz również zastrzec w umowie odpowiednie klauzule czyli tzw. umowne prawo odstąpienia [Czytaj dalej…]