Forma działalności wykonywania zawodu architekta a odpowiedzialność za błąd — w jaki sposób zabezpieczyć swój prywatny majątek?
Przypadek „błędu w sztuce” w działalności architektów niejednokrotnie wiąże się z koniecznością zapłaty odszkodowania. Zakres odpowiedzialności za ten sam błąd może jednak kształtować się zupełnie różnie w zależności od przyjętej przez architekta formy wykonywania zawodu.
Dlaczego forma działalności wykonywania zawodu architekta ma znaczenie?
Z perspektywy architekta istotnym jest nie tylko, by błędów nie popełniać, ale jak oddzielić majątek prywatny (rodzinny) od możliwości skierowania do niego roszczeń przez poszkodowanych klientów.
Nie chodzi tu oczywiście o poszukiwanie metody na pozostawanie bezkarnym, a o znalezienie rozsądnej równowagi między wykonywaniem odpowiedzialnego zawodu użyteczności publicznej a ryzykiem utraty całego majątku rodzinnego na skutek nawet drobnego błędu, który może mieć nieproporcjonalnie duże skutki finansowe.
Gdyby prawo takich możliwości nie przewidywało, mało kto by pewnie decydował się na wykonywanie tego odpowiedzialnego zawodu. Zagadnienie odpowiedzialności w zależności od formy wykonywania zawodu jest właśnie tego typu kompromisem.
Prawo przewiduje różne formy organizacyjne wykonywana zawodu architekta. Abstrahując od kwestii opodatkowania i oskładkowania każda z nich odpowiada innym potrzebom, a przede wszystkim skali prowadzonej działalności zawodowej i związanego z tym ryzyka.
Architekt – jeden zawód, wiele form odpowiedzialności. Czy wiesz, że to, jaką formę prawną wybierzesz do prowadzenia działalności, może zadecydować o tym, czy w razie błędu zapłacisz z konta firmowego… czy stracisz dom?
Sprawdź, jak chronić swój majątek – przeczytaj artykuł: Czy i jak forma wykonywania zawodu wpływa na odpowiedzialność architekta za błąd
Jakie ryzyko ponosi architekt działający samodzielnie, a jakie na etacie?
Wykonując działalność osobiście architekt ponosi pełną odpowiedzialność za wykonywane obowiązki – za błąd odpowiada sam i całym swoim majątkiem. W takim wypadku pewną formą ochrony majątku rodzinnego jest zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej – połączonej ewentualnie z przesunięciami w ramach majątków osobistych małżonków.
Architekt może przygotowywać projekty na podstawie stosunku pracy lub innej formy pracy najemnej – i w ten sposób „oddzielić” się od roszczeń klienta w razie popełnienia błędu, skoro to nie on będzie stroną umowy z klientem. Nie wyłącza to jednak odpowiedzialności całkowicie – możliwy jest tu regres, którego zakres może być różny w zależności od podstawy świadczenia pracy, czy uregulowań umownych.
Czy spółka może całkowicie wyłączyć odpowiedzialność?
Innym rozwiązaniem chroniącym majątek prywatny jest zawiązanie spółki.
Dzięki temu formalnie podmiotem odpowiedzialnym za szkodę nie będzie architekt, a dana spółka – bo to spółka, a nie architekt zobowiązała się do dostarczenia prawidłowego projektu.
W zależności od tego, jaką spółkę utworzymy oraz jak przygotujemy ją organizacyjnie, odpowiedzialność ta może być w zasadzie wyłączona lub w praktyce tylko odroczona w czasie.
Spółka cywilna, partnerska, a może jednoosobowa działalność? Każda z tych form to inne ryzyko odpowiedzialności za błąd architektoniczny.
Przeczytaj o zagrożeniach związanych z każdą z form działalności wykonywania zawodu architekta: Czy i jak forma wykonywania zawodu wpływa na odpowiedzialność architekta za błąd
Jakie inne konsekwencje grożą za błąd w projekcie?
Nie należy przy tym zapominać, że w razie przygotowania projektu obarczonego błędem architekt odpowiada nie tylko w zakresie cywilny (odszkodowawczym), ale w zależności od rodzaju uchybienia i jego skutków niezależnie w grę wchodzić może odpowiedzialność na tle karnym, zawodowy, czy dyscyplinarnym.
Wskazane formy wykonywania zawodu nie mają zatem na celu stwarzanie architektom możliwości pozostawienia poszkodowanych klientów samym sobie.
Zdjęcie: Sven Mieke
***
Jak powołać zarządce sukcesyjnego?
Śmierć przedsiębiorcy nie musi oznaczać końca jego firmy. Ustawodawca, chcąc ułatwić sukcesję w jednoosobowych działalnościach gospodarczych oraz spółkach cywilnych, wprowadził możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego.
To rozwiązanie pozwala na zachowanie ciągłości biznesu i uniknięcie wielu problemów formalnych, organizacyjnych i podatkowych [Czytaj dalej…]