Ucieczka z miejsca wypadku

Ucieczka z miejsca wypadku to po prostu złamanie zasady znanej jako nakaz pozostania na miejscu wypadku.

Dlaczego jest tak ważna?

Bo ma na celu ochronę najważniejszych wartości czyli życia i zdrowia a jej naruszenie grozi dość bolesnymi konsekwencjami.

Ucieczka z miejsca wypadku

Ucieczka z miejsca wypadku opisana została w art. 178 k.k. krótkim sformułowaniem „zbiegł z miejsca zdarzenia”. Rodzi się zatem pytanie co oznacza „zbiegnięcie”? Czy każde opuszczenie miejsca wypadku (katastrofy) będzie  zbiegnięciem?

Odpowiedź sprowadza się do zasady – o wszystkim decyduje intencja sprawcy wypadku (katastrofy).

>>> Jakie etapy czekają osobę, która dokonuje przekształcenia indywidualnej praktyki lekarskiej w podmiot leczniczy? – wywiad z mec. Marcinem Bartyńskim

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 19.12.2018 r., II KK 480/18 wskazał, że

Zbiegnięcie z miejsca zdarzenia (art. 178 § 1 KK) to oddalenie się sprawcy z miejsca zdarzeń określonych w art. 173, 174 i 177 KK, podjęte w celu uniknięcia odpowiedzialności za tego rodzaju przestępstwa.

Niezbędne jest przypisanie sprawcy umyślności.

Cel przejawiać się może nie tylko w uniknięciu odpowiedzialności, ale też uniemożliwieniu lub utrudnieniu ustalenia:

• tożsamości sprawcy lub współsprawcy
• okoliczności zdarzenia
• stanu nietrzeźwości
• wpływu środków odurzających.

>>> Przeczytaj artykuł: Najważniejsze informacje o książeczce sanepidowskiej

Jak sąd ustala motywację oskarżonego?

Przede wszystkim przy ocenie czy doszło do ucieczki z miejsca wypadku sąd bierze pod uwagę okoliczności towarzyszące oddaleniu się np. czy sprawca dodatkowo próbował zacierać ślady swojego udziału.

Oczywiście wszystko dzieje się w psychice sprawcy, więc w niektórych przypadkach sąd sięgnie do opinii biegłych psychiatrów lub psychologa (tak SN w postanowieniu z 31.05.2016 r.,III KK 173/16).

Stanowczo nie jest zbiegnięciem:

• oddalenie się w celu uzyskania pomocy (np. gdy rozładował się telefon komórkowy)
• oddalenie się w szoku (o czym mogą świadczyć: obrażenia fizyczne, dziwne zachowanie, brak reakcji, udanie się w kierunku bez celu).

Ucieczka z miejsca wypadku – konsekwencje karne

Jak już wspomniałam uznanie, że sprawca wypadku (katastrofy) zbiegł skutkuje zaostrzeniem jego odpowiedzialności karnej. Zgodnie z art. 178 § 1 k.k.  sąd musi orzec karę pozbawienia wolności w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Jeśli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu sąd musi orzec karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 2 lata do górnej granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę.

>>> Czy na podstawie umowy użyczenia samochodu jesteś uprawniony do bezpłatnego korzystania z samochodu w czasie trwania umowy? Sprawdź we wpisie: Umowa użyczenia samochodu a parkowanie w strefie płatnego parkowania niestrzeżonego

Jeśli po zbiegnięciu sprawca dobrowolnie się nie ujawni, to dodatkową dolegliwością dla niego może być poszukiwanie go przez Policję a nawet zastosowanie tymczasowego aresztowania. Ucieczka to próba mataczenia w sprawie…

Ucieczka z miejsca wypadku – konsekwencje cywilne

Niestety, oprócz konsekwencji karnych sprawca wypadku, który zbiegł z miejsca zdarzenia poniesie dotkliwe konsekwencje cywilne.

Zasadą jest, że zadośćuczynienie i odszkodowanie wypłaca poszkodowanemu ubezpieczyciel sprawcy szkody.

Jak każda zasad tak i ta doznaje wyjątków. Zakład ubezpieczeń ma prawo dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania od ubezpieczonego w 4 sytuacjach:

• wyrządzenia przez kierującego pojazdem szkody umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii
• wejścia w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa
• nieposiadania wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa
• zbiegnięcia z miejsca zdarzenia.

>>> Kogo dotyczy obowiązek podania składu ubrania na metce?

Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 20.05.2020 r., I ACa 57/20:

Skazanie pozwanego za zbiegnięcie z miejsca wypadku oznacza, że popełnił on nie tylko czyn polegający na zbiegnięciu z miejsca wypadu w rozumieniu prawa cywilnego, ale i w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej czy uniemożliwienia bądź utrudnienia ustalenia okoliczności wypadku. Wobec treści art. 11 KPC nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie tego faktu w postępowaniu cywilnym.

Na dobicie…

Ucieczka z miejsca wypadku może wiązać się z popełnieniem jeszcze jednego przestępstwa – nieudzielenia pomocy (art. 162 k.k.). Orzecznictwo sądów jest konsekwentne. Gdy ucieczka sprawcy z miejsca zdarzenia połączona jest z nieudzieleniem przez niego pomocy pokrzywdzonym, zachodzi realny zbieg przestępstw.

          Ada Chmielewska-Ciż
          adwokat

Photo by lucas Favre on Unsplash

***

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny – jak zgłosić do niego szkodę

Każdy, kto posiada pojazd mechaniczny powinien wykupić ubezpieczenie OC. Jednakże czasem zdarza się, że szkodę wyrządził sprawca nie posiadający polisy, albo, co gorsza, nieznany sprawca.

Jeżeli taka sytuacja dotyczy Ciebie, to musisz zgłosić się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) [Czytaj dalej…]