Dziś opowiem Wam o sprawności psychomotorycznej kierowcy. A więc sprawności rozumianej jako stan psychiczny i fizyczny. Kierowcy, bo najczęściej zasada ta dotyczy kierujących pojazdami.
Sprawność psychomotoryczna kierowcy
Sprawność psychomotoryczna kierowcy jako zasada bezpieczeństwa w ruchu to przede wszystkim nakaz zachowania trzeźwości, a także zakaz znajdowania się pod wpływem środków odurzających.
Jednakże wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że kierujący pojazdem może być także chory bądź zmęczony.
Niebagatelne znaczenie ma też jego wiek czy osobnicza podatność na sytuacje mogące osłabić sprawność psychiczną czy fizyczną.
Przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów
Na co dzień mamy do czynienia z sytuacjami typowymi, w których na sprawność psychomotoryczną kierowcy mają wpływ określone choroby oraz zażywanie leków.
>>> Zapoznaj się z niszowymi prawniczymi podcastami do zadań specjalnych dla biznesu
Do chorób, które negatywnie wpływają na stan zdrowia kierowcy, a zatem na jego umiejętności, należą:
- poważne schorzenia narządu wzroku
- niektóre schorzenia serca i układu naczyniowego
- cukrzyca
- niektóre schorzenia neurologiczne (np. padaczka, tętniak mózgu)
- choroba alkoholowa
- uzależnienie od leków czy narkotyków
- choroby psychiczne
- choroby wieku starczego (np. otępienie, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera).
Do leków, które upośledzają umiejętności wymagane od kierujących należą:
- te z zawartością morfiny, kodeiny, fantanylu czy petydyny
- nasenne, zawierające barbiturany lub benzodiazepiny
- przeciwdepresyjne (np. Cipamil, Sulpiryd, Aurex, Zoloft).
Sprawność psychomotoryczna a choroby i leki
Osoba cierpiąca na schorzenie wykluczające prowadzenie pojazdów, bądź inne, ale o przebiegu wpływającym istotnie na jej sprawność (np. dreszcze, gorączka, odwodnienie), nie powinna kierować pojazdem.
Jeśli się na to zdecyduje, to świadomie naruszy zasadę bezpieczeństwa. Jeśli spowoduje wypadek, którego przyczyną okaże się naruszenie omawianej zasady – będzie odpowiadała karnie.
>>> Przeczytaj wywiad z mec. Marcinem Kozłowskim o wiążącym poleceniu i odpowiedzialności spółki dominującej wobec spółki zależnej
Linia orzecznicza sądów jest jednoznaczna.
Jako przykład podaję postanowienie Sądu Najwyższego z 2.06.2015 r., V KK 66/15, który dość obcesowo potraktował podsądnego:
Dążenie skarżącego do uzyskania dalszych opinii w celu jeszcze bardziej wnikliwego poznania skutków, jakie pociąga dla osoby leczącej się z powodu cukrzycy spożycie alkoholu i niepobranie koniecznych leków, przypomina próbę obrony osoby niedowidzącej argumentem, że nie założyła okularów i dlatego nie miała możliwości obserwowania drogi przy prowadzeniu pojazdu. (…) skazany, jako człowiek dojrzały, świadomy swych ograniczeń wynikających z choroby, zdawał sobie sprawę z tego, w jakim stopniu spożycie alkoholu może ograniczyć jego sprawność psychofizyczną przy prowadzeniu ciężkiego pojazdu mechanicznego.
Powyższe ma zastosowanie także do wsiadających „za kółko” po spożyciu leków.
Zmęczenie, stres, nerwy…
W czasie jazdy mogą wystąpić także zmęczenie, senność czy stresory (np. zachowania innych uczestników ruchu, uprzednia kłótnia).
Wystąpienie tych sytuacji można przewidzieć.
>>> Co musi zawierać statut przedszkola niepublicznego? – wywiad z mec. Patrycją Piechocińską-Łazdowską
Kierowca kontynuujący jazdę mimo nieprzespanej nocy, senności czy podejmujący się wykonania obowiązków służbowych wbrew złemu samopoczuciu, świadomie narusza zasadę sprawności psychomotorycznej.
Zdarzają się także przypadki nagłego zaśnięcia czy zasłabnięcia i także one obciążają kierowcę.
Przykładem jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24.05.2016 r., II AKa 355/15:
możliwość zaśnięcia na skutek zmęczenia podczas prowadzenia pojazdów (…) jest wiedzą powszechną, a odczuwanie objawów zmęczenia jest doświadczeniem każdego człowieka.
Kiedy kierujący nie poniesie odpowiedzialności?
Odpowiedzialność karna w opisywanych okolicznościach nie zaistnieje jeśli kierowca nie wiedział o chorobie, nie mógł przewidzieć zasłabnięcia, utraty przytomności czy interakcji organizmu z lekami.
>>> Co możesz zrobić, gdy jesteś ofiarą mobbingu? – wywiad z mec. Moniką Drab
Słusznie Sąd Apelacyjny w Warszawie w cytowanym wyżej wyroku stwierdził, że:
Sprawca wypadku mógłby się ewentualnie skutecznie powoływać na chwilową, niezawinioną utratę przytomności tylko w przypadku, gdyby cierpiał na tego rodzaju schorzenie, dolegliwość lub inne ukryte dysfunkcje, nieujawnione do chwili zdarzenia, o których sam nie posiadałby wiedzy, a które to dolegliwości lub schorzenia mogłaby skutkować niekontrolowalną utratą świadomości. Tylko w takim bowiem przypadku ewentualne, niekontrolowalne zaśniecie lub zasłabnięcie mogłoby znajdować poza możliwością i powinnością przewidywania oskarżonego (o ile taki incydent zdarzyłby się po raz pierwszy; w sytuacji, gdyby doszło wcześniej do tego rodzaju incydentu, a kierujący – świadomy swej dysfunkcji – nadal kierowałby pojazdem ze świadomości możliwej utraty świadomości, to w razie takiego zdarzenia nie mógłby już skutecznie uchylać się od odpowiedzialności).
Ada Chmielewska-Ciż
adwokat
Photo by Jan Baborák on Unsplash
***
Ucieczka z miejsca wypadku
Ucieczka z miejsca wypadku to po prostu złamanie zasady znanej jako nakaz pozostania na miejscu wypadku.
Dlaczego jest tak ważna?
Bo ma na celu ochronę najważniejszych wartości czyli życia i zdrowia a jej naruszenie grozi dość bolesnymi konsekwencjami [Czytaj dalej…]